Zoizyt / zoisyt

Zoisyt to rzadki minerał z grupy krzemianów grupowych. Nazwa zoisytu pochodzi od nazwiska barona Siegmunda Zoisa von Edelsteina, który znany był z kolekcjonowania minerałów i fundował wyprawy mineralogiczne.
Zoisyt przyjmuje barwę szarą, zieloną (anyolit), brązową, żółtą. Różowa barwa jest odmianą thulitu, a niebieska i fioletowa jest tanzanitem.
W grupie zoisytu występują: thulit (nieprzezroczysta odmiana zoisytu w kolorze czerwonym i różowym), anyolit (zielona skała zoisytowa z czarnymi wtrąceniami i wrostkami rubinu), tanzanit  (wysokiej jakości minerał w kolorze szafirowym lub utramarynowym).
W jubilerstwie często wykorzystuje się szlifowane kaboszony zoizytu do oprawy wykorzystywane w wisiorach, naszyjnikach, broszach oraz pierścieniach. Dostępne są też zoizyty (anyolit) w kształcie kul, owali, monet do tradycyjnej biżuterii wykonywanej z pomocą żyłki lub linki. Szczególnie uwielbianą wersją są zoizyty z wtrąceniami rubinu i niekiedy z niewielkimi białymi żyłkami - fasetowane pięknie się błyszczą i dają niesamowity efekt.
Zoizyt występuje w USA (Dakota Południowa, Massachusetts, Wyoming), Meksyku, Wielkiej Brytanii, Austrii, Finlandii, Niemczech. W Polsce spotykany jest na Dolnym Śląsku.